AKTUALNOŚCI
Sygn. akt II Cz 000/19
POSTANOWIENIE
Dnia 7 czerwca 2019 r.
Sąd Okręgowy w B II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący: SSO B S (ref.)
Sędziowie: SSO
J P
SSO
B Ł
po rozpoznaniu
w dniu 7 czerwca 2019 r. w B
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku A A
z udziałem E K i H S
o zniesienie współwłasności
o na skutek
zażalenia uczestniczki postępowania H S
od postanowienia Sądu Rejonowego w B
z dnia 4 lutego 2019 r., sygn. akt II Ns 0000/17
postanawia:
oddalić zażalenie.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem
Sąd Rejonowy w B oddalił wniosek uczestniczki
postępowania H S o wyłączenie sędziego K K.
Sąd I
instancji podniósł, że uczestniczka postępowania H S w dniu 28 stycznia
2019 r. złożyła wniosek o wyłącznie sędziego K K, w uzasadnieniu którego
wskazała na konflikt interesów zaistniały pomiędzy nią, a sędzią, który może
mieć wpływ na stosunek sędziego do niej, jako do strony. Wyjaśniła, że sędzia
został przez nią „zaskarżony w prokuraturze”
i toczy się wobec niego postępowanie karne w sprawie o sygn. RP III Ko 000/217
Prokuratury Regionalnej w B o czyn a art. 231§ 1 k.k. i art. 304 k.p.k.
Powyższa okoliczność jej zdaniem powoduje uzasadnioną wątpliwość co do
bezstronności sędziego przy rozpatrywaniu tej sprawy.
W
ocenie Sądu I instancji
wniosek o wyłączenie
sędziego nie zasługiwał
na uwzględnienie, nie stwierdzono
bowiem żadnej z przyczyn mogących świadczyć
o zaistnieniu przesłanek z art.
48 k.p.c. (przesłanki wyłączenia sędziego z mocy ustawy) lub z art. 49 k.p.c. Subiektywna ocena uczestniczki postępowania o
tym, że działania sędziego są stronnicze oraz złożenie przez nią doniesienia do
prokuratury dotyczącego sędziego, nie stanowią jeszcze okoliczności, które
mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego K K, w
rozumieniu art. 49 k.p.c. Na skutek zawiadomienia uczestniczki postępowania,
które skierowała ona do Prokuratury
Regionalnej w B, ostatecznie jej sprawa została przekazana do Prokuratury
Rejonowej B – Południe w B, gdzie nadano
jej sygn. akt PR DS. 000/18, a w
dniu 25 czerwca 2018 r. wydano postanowienie o umorzeniu postępowania.
Rozstrzygnięcie w tym zakresie nie jest prawomocne, gdyż w dniu 12 grudnia 2018
r. przekazano do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w S zażalenie na postanowienie o
umorzeniu postępowania (notatka urzędowa
z dnia 4 lutego 2019 r.).
Dodatkowo Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że sędzia K K złożył w trybie art.
52 § 2 k.p.c. oświadczenie z dnia 31 stycznia 2019 r., z którego jednoznacznie
wynika, że nie istnieją jakiekolwiek okoliczności, które mogłyby wywoływać uzasadnioną wątpliwość co do jego
bezstronności, a które uzasadniałyby wniosek o jego wyłączenie od rozpoznawania niniejszej sprawy. W
orzecznictwie jest przyjęte, że okoliczności dotyczące ewentualnych uchybień
proceduralnych, które zdaniem
uczestniczki miały miejsce, winny
być przedmiotem środków odwoławczych, nie mogą zaś stanowić
samodzielnej podstawy wniosku o wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy
Ponadto ustalenia dotyczące umorzenia postępowania w sprawie o sygn. akt PR DS. 000/18 Prokuratury Rejonowej B –
Południe w B oraz treść oświadczenia sędziego o braku z jego strony osobistego
nastawienia o charakterze negatywnym do osób zainteresowanych, biorących udział
w niniejszym postępowaniu, nie potwierdzają istnienia „konfliktu interesów”
pomiędzy uczestniczką, a sędzią, na który powołuje się ona we wniosku, a który
mógłby wpływać na bezstronność sędziego.
Zażalenie na to postanowienie złożyła
uczestniczka postępowania H S, zarzucając mu:
1.
celową złą interpretację okoliczności faktycznych
dotyczących postępowania o sygn. akt PR
DS. 000/18;
2.
brak obiektywizmu Sądu Rejonowego w B w sprawie II
Ns 0000/17 oraz specjalne przywileje dla sędziego K K.
Podnosząc
powyższe, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości oraz
zasądzenie od wierzycieli na jej rzecz kosztów procesu według norm
przypisanych, jeśli takowe wynikną, zaś w przypadku przegranej sprawny
nieobciążanie jej kosztami poniesionymi przez stronę przeciwną zgodnie z art.
102 k.p.c. .
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie
nie zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd I instancji dokonał właściwej
oceny wniosku uczestniczki postępowania H S o
wyłączenie sędziego K K od rozpoznania sprawy i nie dopuścił się naruszenia
art. 49 k.p.c.
Jak wskazuje treść przepisu art. 49
k.p.c., sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli
istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co
do bezstronności sędziego w danej sprawie. Ustawa nie przytacza wskazówek co do
rodzaju okoliczności mogących wywołać uzasadnioną wątpliwość co do
bezstronności sędziego. Taką okoliczność może stanowić m.in. określony stosunek
łączący sędziego z jedną ze stron, jej przedstawicielem ustawowym czy pełnomocnikiem.
Podstawą wyłączenia mogą być stosunki o charakterze emocjonalnym, ale także
towarzysko-służbowe, powiązania majątkowe, finansowe, kredytowe, itp. Przyczyn
wyłączenia na podstawie powyższego przepisu upatrywać można również w
zachowaniu sędziego podczas postępowania, np. poprzez okazywanie wyraźnej
niechęci w stosunku do jednej ze stron. Z pewnością jednak bezstronności nie
można łączyć z samym podejmowaniem przez sędziego rozstrzygnięć i decyzji
procesowych, niezgodnych z oczekiwaniami strony. Hipotezie art. 49 k.p.c.
odpowiada jedynie taka sytuacja, w której strona wykaże istnienie pomiędzy nią
a wskazanym sędzią określonego stosunku emocjonalnego, który dla każdego
obiektywnego obserwatora (a nie jedynie w subiektywnym odczuciu strony), na podstawie
doświadczenia życiowego, mógłby wywołać wątpliwość co do bezstronności
sędziego.
Nie można zgodzić się ze
skarżącą, że okoliczności podane przez nią w uzasadnieniu wniosku o wyłączenie
sędziego, jak też w zażaleniu, wskazują na istnienie podstaw do wyłączenia
sędziego K K od rozpoznania
niniejszej sprawy w trybie art. 49 k.p.c. Nie można bowiem przyjąć, że istnieje
konflikt interesów pomiędzy nią, a sędzią referentem w niniejszej sprawie.
Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że
na skutek zawiadomienia uczestniczki postępowania H S skierowanego do
Prokuratury Regionalnej w B, postępowanie mające na celu zbadanie skargi
prowadziła Prokuratura Rejonowa B – Południe w B w sprawie o sygn. akt PR DS. 000/18. W dniu 25 czerwca 2018 r.
wydane zostało postanowienie o umorzeniu postępowania, co Sąd I instancji
ustalił na podstawie notatki urzędowej z dnia 4 lutego 2019 r. (k.352). Sąd
Rejonowy zaznaczył, że na etapie rozpoznania
wniosku o wyłączenie sędziego rozstrzygnięcie w tym zakresie nie było
prawomocne, bowiem w dniu 12 grudnia 2018 r. przekazano do rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w S zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania.
Skarżąca nie podważyła prawidłowości tych ustaleń.
Trzeba zarazem podkreślić, że sędzia K K złożył w trybie art. 52 § 2
k.p.c. oświadczenie, z którego jednoznacznie wynika, że nie istnieją
jakiekolwiek okoliczności, które mogłyby wywoływać uzasadnioną wątpliwość co do jego
bezstronności, a które uzasadniałyby wniosek o jego wyłączenie. Uczestniczka
postępowania nie przedstawiła natomiast takich okoliczności, które - na gruncie
postępowania prowadzonego w sprawie II
Ns 0000/17 z wniosku A A z jej udziałem i E K o
zniesienie współwłasności - uwiarygodniałyby jej stanowisko o stronniczości
sędziego K K.
Zaznaczyć przy tym należy, iż w judykaturze jednolicie przyjmuje się, że niezadowolenie strony z przebiegu postępowania, przekonanie strony o prowadzeniu postępowania z naruszeniem przepisów prawa, nie uzasadnia wyłączenia sędziego (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1976 r., II CZ 8/76, LEX nr 7802; z dnia 28 stycznia 2004 r. II UZ 105/03, LEX nr 1126842). Podobnie podstawą wyłączenia sędziego nie może być powoływana przez stronę wadliwość oceny prawnej sprawy, czy mankamenty postępowania dowodowego, bowiem kwestie te może być badane w wyniku zaskarżenia ewentualnego niekorzystnego rozstrzygnięcia zawartego w postanowieniu końcowym do Sądu II instancji.
Niezasadna jest argumentacja
skarżącej co do rzekomego braku obiektywizmu Sądu
Rejonowego w B rozpoznającego wniosek o wyłączenie sędziego oraz „specjalnych
przywilejach dla sędziego K K”. Jak bowiem wynika z art. 52 § 1 k.p.c. o wyłączeniu sędziego rozstrzyga
sąd, w którym sprawa się toczy, a gdyby sąd ten nie mógł wydać postanowienia z
powodu braku dostatecznej liczby sędziów - sąd nad nim przełożony. W myśl
§ 2 tego przepisu, postanowienie wydaje sąd w składzie trzech sędziów
zawodowych po złożeniu wyjaśnienia przez sędziego, którego wniosek dotyczy.
Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Procedowanie co do
wniosku H S o wyłączenie sędziego było zatem prawidłowe. Nie może również
wpłynąć na ocenę zasadności zaskarżonego postanowienia okoliczność, iż w innym
postępowaniu sądowym (sygn. akt I C 000/18 Sądu Rejonowego w B) inny sędzia niż
sędzia K K został wyłączony od rozpoznania sprawy na postawie art. 49 k.p.c.
Każdorazowo ocenie podlegają bowiem okoliczności danej sprawy, ponadto strona nie może poprzez składanie
wniosku o wyłączenie sędziego wpływać na skład sądu rozpoznającego sprawę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja, II PK
344/09, OSNP 2011/21-22/271).
Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385
k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
adwokat Białystok, pełnomocnik Bialystok,
uczestnik postępowania, wyłączenie sędziego,
zniesienie współwłasności, zażalenie
