Sygn .akt V RC 000/00

 

 

UZASADNIENIE

 

         K. W. wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od byłego męża I. W. świadczenia alimentacyjnego w wysokości po 500 zł miesięcznie. Wniosła również o podwyższenie alimentów na rzecz małoletnich dzieci S. W. i J. W. z kwoty po 400 zł miesięcznie do kwoty po 700 zł miesięcznie na rzecz każdego dziecka.

         Pozwany I. W. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

 

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

        

         K. W. i I. W. zawarli związek małżeński w dniu 00.06.1993 r. w Urzędzie Stanu Cywilnego w Z. Ze związku tego urodziło się dwoje dzieci: S. i J.

Alimenty na rzecz małoletnich dzieci po raz pierwszy zostały ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 17.04.2008 roku w sprawie III RC 000/00 na kwotę po 400 zł miesięcznie na każde dziecko.

         W dniu 00.11.2008 roku do Sądu Okręgowego w B. wpłynął pozew I. W. o rozwód. Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 00.04.2009 roku (sygn. akt I C 0000/08) oddalił  powództwo o rozwód i separację. Po złożeniu apelacji przez obie strony Sąd Apelacyjny w B. wyrokiem z dnia 00.10.2009 r. w sprawie I A Ca 000/09 rozwiązał przez rozwód związek małżeński stron - z winy powoda I. W., miejsce pobytu dzieci ustalono przy matce, zawieszono władzę rodzicielską ojca. Orzeczono jednocześnie w przedmiocie świadczeń alimentacyjnych przypadających od I. W. na rzecz jego dzieci, zasądzając je w łącznej kwocie 800 zł – tj. po 400 zł miesięcznie na każde dziecko.

         K. W. 14 dni przed wniesieniem przez męża sprawy o rozwód złożyła do Sądu Rejonowego w W. powództwo o podwyższenie alimentów na rzecz dzieci. Wyrokiem częściowym z dnia 00.10.2009 roku w sprawie III RC 000/00 Sąd podwyższył alimenty z kwoty po 400 zł do kwoty po 450 zł miesięcznie na rzecz każdego dziecka za okres od 00.11.2008 do 00.11.2008 r. Wyrokiem końcowym z dnia 00.12.2010 roku alimenty na rzecz J. W. i S. W. zostały podwyższone z kwoty po 400 zł miesięcznie do kwoty po 450 zł miesięcznie za okres od 00.11.2008 roku do 00.10.2009 roku. W pozostałym zakresie powództwo oddalono.

         Powyższe wskazuje, że alimenty bieżące, aktualnie obowiązujące,  ustalone zostały w wyroku Sądu Apelacyjnego rozstrzygającym w sprawie o rozwód. Alimenty ustalone w 2009 roku przez Sąd Rejonowy w W. dotyczyły okresu 11 miesięcy, kiedy toczyła się sprawa o rozwód oraz 14 dni  przez rozpoczęciem tego postępowania.

        

W toku postępowania w sprawie o rozwód K. W. miała 42 lata. Z wykształcenia była monterem. Była zatrudniona w firmie B. w B. i osiągała wynagrodzenie w wysokości 1.100 – 1.200 zł miesięcznie. Pobierała zasiłek rodzinny w wysokości po 64 zł na każde dziecko. Zamieszkiwała z dziećmi we własnym domu. Ponosiła wydatki na opłaty eksploatacyjne: energię – 129 zł miesięcznie, gaz – 3.500 do 4.000 zł rocznie, wywóz śmieci – 75 zł kwartalnie, kanalizację – 200 zł kwartalnie, podatek za dom – 260 zł rocznie

S. W. miała 13 lat. Uczęszczała do I klasy gimnazjum. Przedstawicielka ustawowa ponosiła wydatki na ubranie córki ( 100 – 150 zł miesięcznie), bilet miesięczny ( 32 zł), korepetycje z fizyki ( 30 zł miesięcznie), rozrywkę ( 50 zł miesięcznie), środki czystości ( 50 zł miesięcznie). Wydatki na  wyżywienie, swoje i dwójki dzieci, określała na 1.200 zł miesięcznie.

 J. W. miał 7 lat. Uczęszczał do I klasy szkoły podstawowej. Ogólnie był zdrowy. Wydatki na odzież przedstawicielka ustawowa określała na 100 zł miesięcznie, na środki czystości – 50 zł, na dentystę – 300 zł rocznie.

 

         I. W. miał 42 lata. Z zawodu był murarzem. Od października 2008 roku odbywał karę pozbawienia wolności za znęcanie się nad żoną i jazdę pod wpływem alkoholu.  Przed osadzeniem w zakładzie karnym jego zarobki wynosiły około 1.400 złotych miesięcznie. Pozwany okresowo w celach zarobkowych wyjeżdżał do Belgii. Był zdrowy.

 

W przedmiotowej sprawie należało ustalić czy zachodzą przesłanki z art. 60 § 2 kro uzasadniające ustalenia obowiązku alimentacyjnego na rzecz byłego małżonka niewinnego rozkładu pożycia oraz czy w usprawiedliwionych potrzebach małoletnich powodów nastąpiła zmiana uzasadniająca podwyższenia alimentów. 

 

Rozstrzygając kwestię istnienia przesłanek do orzeczenia o obowiązku alimentacyjnym pozwanego wobec powódki, Sąd opierał się na  treści art. 60 § 2 k.r.o. To bowiem powyższy przepis legitymuje małżonka niewinnego rozkładu pożycia do ubiegania się o świadczenie alimentacyjne od małżonka winnego rozkładu pożycia w przypadku gdy rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej pierwszego z nich.

         Dla oceny czy przesłanka istotnego pogorszenia sytuacji materialnej występuje, przeprowadzić należy porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie.

 

Jeżeli chodzi o powództwo w części dotyczącej podwyższenia alimentów na rzecz małoletnich dzieci podstawą rozstrzygnięcia jest art. 138 kro.

W myśl tego przepisu w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Te zaś odnosić należy do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego z jednej i do zarobkowych oraz majątkowych możliwości zobowiązanego z drugiej strony.

Nie każda zmiana stosunków w zakresie potrzeb uprawnionego lub zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego uzasadnia zastosowanie art. 138 kro. Zastosowanie tego przepisu uzasadnia jedynie taka zmiana , która jest istotna.

         Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości osoby zobowiązanej. Dopiero więc zmiana zakresu potrzeb osoby uprawnionej lub zmiana sytuacji majątkowej i możliwości zarobkowych zobowiązanego skłaniać będą Sąd do określonej modyfikacji wysokości świadczenia alimentacyjnego. W analizowanej sytuacji osobą uprawnioną do świadczenia alimentacyjnego będą małoletni powodowie,  zaś osobami zobowiązanymi do świadczenia będą ich  rodzice. W myśl art. 133 § 1 kro to bowiem rodzice są obowiązani do alimentów względem dziecka, które nie może utrzymać się samodzielnie.  

 

         Aktualnie K. W. ma 42 lata. Nadal zatrudniona jest w firmie B. ze średnim wynagrodzeniem 1.429 zł netto ( k 56 akt). Zamieszkuje z dziećmi w domu jednorodzinnym stanowiącym współwłasność z byłym mężem. Za energię płaci około 118 zł miesięcznie ( k. 31 – ostatni odcinek z listopada 2009 r.), za wywóz śmieci – 76 zł kwartalnie – k. 32,  telefon – 49 zł – k. 33, za wodę i kanalizację – 180 zł kwartalnie,  podatek – 210 zł rocznie – k. 34, za gaz: w listopadzie 2009 roku zapłaciła 1.300 zł ( k. 37 i 38 akt), za grudzień 2009 roku - 800 zł. W okresie letnim opłaty te wynoszą po 250 zł co 2 miesiące.  Powódka posiada samochód Seat z 1997 roku i ponosi wydatki związane z zakupem paliwa. Swoje wydatki na wyżywienie określiła na kwotę 300 zł miesięcznie, na obuwie i odzież – 100- 150 zł miesięcznie, na środki czystości 100 zł miesięcznie.

 

         S. W. ma 14 lat. Uczy się w II klasie gimnazjum. Pozostaje pod opieką dermatologiczną z powodu trądziku oraz pod opieką stomatologiczną. Wydatki na stomatologa od początku roku przedstawicielka ustawowa określiła na kwotę 400 zł, koszt zakupu leków dermatologicznych oceniła na 250 zł. Wskazała, że na wyżywienie córki wydaje 300 zł miesięcznie, na jej bilet miesięczny – 35 zł, telefon – 27 zł, środki czystości- 50 zł, zakup ubrań i butów 200 zł, Internet – 50 zł. 

 

         J. W. ma 9 lat. Jest uczniem II klasy szkoły podstawowej. Jest zdrowy. W bieżącym roku przystąpił do I Komunii. Składki na ten cel wynosiły 450 zł, ubranie kosztowało 170 zł.  Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda podała, że wydaje na wyżywienie syna – 300 zł miesięcznie, na środki czystości – 50 zł, na zakup ubrań i obuwia – 200 zł miesięcznie. Ponosi też wydatki na składki szkolne, wycieczki szkolne.

K. W. podnosiła, że pozwany w celach zarobkowych wyjeżdża do Belgii, ostatnio w maju 2010 roku.

 

         I. W. ma 42 lata. Nie pracuje, jest zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. Mieszka u rodziców. Pozostaje na utrzymaniu brata , w zamian pomaga mu w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Ostatnio pracował na budowie w okresie od listopada 2009 roku do stycznia 2010 roku. Zarabiał 1.000- 1.300 zł miesięcznie. Posiada kredyt w banku F. w wysokości 6.000 zł. Spłaca po 328 zł miesięcznie. Pieniądze otrzymuje od brata. Pozwany podnosił, że powódka sprzedała wszystkie maszyny i w 2009 roku zagarnęła wspólne pieniądze w kwocie 200.000 zł. Aktualnie pomiędzy stronami toczy się sprawa o podział majątku dorobkowego.  Pozwany zaprzeczył, aby w celach zarobkowych wyjeżdżał do Belgii.

 

Zdaniem Sądu, w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki do zasądzenia świadczenia alimentacyjnego od pozwanego na rzecz powódki. Przekonuje o tym analiza porównawcza położenia majątkowego powódki w dacie orzekania o rozwodzie i aktualnie. Jedynym dochodem powódki jest wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.400 zł miesięcznie. Sama ponosi wysokie koszty związane z opłatami za dom. Na jej utrzymaniu pozostaje jeszcze dwoje małoletnich dzieci. .

Inaczej sytuacja przedstawiałaby się, gdyby obie strony zamieszkiwały razem. Wynagrodzenie pozwanego pozwalałoby wówczas na zaspokojenie podstawowych potrzeb rodziny. Mogłoby być przeznaczone na opłaty, zakupy żywności i innych niezbędnych rodzinie rzeczy.

Sąd w przedmiotowej sprawie bierze pod uwagę możliwości majątkowe i zarobkowe stron. Zatem fakt, że pozwany aktualnie nie osiąga żadnych dochodów nie może być podstawą do oddalenia powództwa.

Gdyby strony mieszkały razem pozwany byłby zobowiązany do opieki nad żoną, dziećmi .  Cała rodzina utrzymywałaby się z dochodów obu stron.

Żądana przez powódkę kwota alimentów jest jednak w ocenie Sądu wygórowana. Przekraczałaby możliwości zarobkowe pozwanego. Po opłaceniu alimentów na byłą żonę i dzieci, pozwanemu powinny pozostać jeszcze środki finansowe na własne utrzymanie. Do spłacenia posiada kredyt zaciągnięty w czasie trwania związku małżeńskiego.

Analiza sytuacji majątkowych i możliwości zarobkowych stron procesu  przekonuje Sąd, iż  I. W. w istocie stać na łożenie środków utrzymania na rzecz byłej żony.  Wprawdzie nie pracuje, lecz jest osobą zdolną do podjęcia zarobkowania (do stycznia pracował na budowie, a przed osadzeniem w zakładzie karnym zarabiał 1.400 zł).  Pozwany jest z zawodu murarzem i w ocenie Sądu jego możliwości zarobkowe wynoszą około 1.600 – 1.700 złotych. Aktualnie mieszka u rodziców i nie ponosi żadnych opłat eksploatacyjnych. Zatem może łożyć na utrzymanie żony kwotę 200 złotych miesięcznie. Kwota ta pozwoli powódce na częściowe pokrycie wysokich kosztów eksploatacji domu. W sprawie nie zostało udowodnione, że pozwany w celach zarobkowych wyjeżdża do Belgii, nie zostało też udowodnione, że powódka przejęła kwotę 200.000 złotych. Same twierdzenia stron w takim wypadku nie wystarczą.

Powództwo o zasądzenie alimentów na rzecz byłej żony ponad kwotę 200 złotych zostało oddalone jako wygórowane i przekraczające możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego.

 

W ocenie Sądu powództwo o podwyższenie alimentów na rzecz małoletnich dzieci nie zasługuje na uwzględnienie.

Od daty ostatniego orzekania w sprawie do daty wniesienia sprawy o podwyższenia alimentów minęły 4 miesiące. Sąd Apelacyjny dnia 00.10.2009 roku ustalił alimenty na kwotę po 400 złotych miesięcznie na każde dziecko. Przedstawicielka ustawowa wnosiła wówczas o alimenty w wysokości po 700 zł na każde dziecko. Według Sądu Apelacyjnego przedstawicielka ustawowa nie wykazała, by od czasu wyroku Sądu Rejonowego w W. z 00.00.2008 roku wydanym w sprawie III RC 000/00 ( wówczas alimenty ustalone zostały również na kwotę po 400 zł miesięcznie na każde dziecko) zaszła zmiana stosunków, o których mowa w art. 138 kro, uzasadniająca zmianę orzeczenia alimentacyjnego.

Również po 4 miesiącach od uprawomocnienia się wyroku w sprawie o rozwód nie zaszły przesłanki z art. 138 kro.  W dacie wydania wyroku ( w październiku 2009 roku) małoletnia S. uczyła się już w II klasie gimnazjum, tak jak obecnie, a J. w II klasie szkoły podstawowej. Od daty wpływu tej sprawy ( luty 2010 r.) nie było zatem wydatków na podręczniki, artykuły szkolne, ćwiczenia itp., wystąpiły one w toku postępowania rozwodowego. W okresie ostatnich 4 miesięcy nie zmniejszyły się dochody przedstawicielki ustawowej. Podnosiła ona, że w toku postępowania rozwodowego zarabiała 1.700 zł, a obecnie 1.200 zł.  Nie jest to prawdą, bowiem w sprawie o rozwód przyjęto dochody K. W. na poziomie 1.100-1.200 zł (k.84 akt), a obecnie wynoszą one około 1.400 zł ( k. 56 akt).

Nie nastąpiła istotna zmiana w kosztach utrzymania dzieci. Nie zostały udowodnione wydatki na stomatologa czy dermatologa. Udowodniono jedynie fakt pozostawania małoletniej pod opieką dermatologa, stomatologa, lekarza rodzinnego. Do akt dołączona została jedna faktura z 12.04.2010 roku na zakup leków na kwotę 94,99 zł – k. 114 akt.  Od marca małoletnia nie korzysta z wizyt u stomatologa. Trudno zatem określić, jakie wydatki faktycznie ponoszone są na leczenie. S. W. nie korzysta już z korepetycji, jak było to w dacie poprzedniego orzekania. Jednorazowe wydatki związane z przygotowaniem J. W. do I Komunii również nie mogą stanowić  podstawy do podwyższenia alimentów. W dacie orzekania wydatki te zostały już pokryte, Komunia odbyła się. Składki szkolne pokrywane są każdego roku. Nie zostały udowodnione zwiększone wydatki na wycieczki szkolne. Spis wydatków szkolnych ( k. 29) obejmuje jedynie koszt wycieczki do B. w wysokości 58 zł. Spis ten nie jest jednakże podpisany i również nie może stanowić pełnowartościowego dowodu w sprawie. Wydatki na rzecz dzieci muszą odpowiadać możliwościom majątkowym i zarobkowym rodziców. Nie może wystąpić sytuacja, w której koszty utrzymania dziecka przekraczają możliwości zarobkowe rodziców. Nie wszystkie zatem wydatki mogą być wliczone do kosztów utrzymania. Sąd może brać pod uwagę jedynie wydatki usprawiedliwione.

Od daty wydania wyroku w sprawie o rozwód pozwany opuścił zakład karny. Jednakże ta okoliczność nie ma większego znaczenia, bowiem Sąd Apelacyjny ustalając wysokość alimentów brał pod uwagę możliwości majątkowe i zarobkowe I. W. Odbywanie kary pozbawienia wolności nie miało wpływu na kwotę ustalonego zobowiązania.

 

         Reasumując od daty ostatniego orzekania w sprawie nie zmieniły się możliwości majątkowe i zarobkowe osób zobowiązanych do alimentacji i usprawiedliwione koszty utrzymania małoletnich powodów. Małoletni uczą się nie tylko w tych samych szkołach, ale nawet w tych samych klasach. Doszły wydatki na leki małoletniej S. W., jednakże jej choroba nie może stanowić samodzielnej podstawy do podwyższenia alimentów. Alimenty ustalone na poziomie 400 zł miesięcznie winny pokryć wydatki związane z leczeniem.

         W ocenie Sądu miesięczny koszt utrzymania S. W. wynosi 700 złotych, zaś J. W. 600 złotych. Ponieważ przedstawicielka ustawowa sprawuje bezpośrednią opiekę nad dziećmi, to pozwany w większym zakresie będzie pokrywał koszty utrzymania dzieci. Zakładając, że możliwości zarobkowe pozwanego to 1.600- 1.700 złotych miesięcznie, po przekazaniu alimentów należnych byłej żonie i dzieciom, pozostanie mu do dyspozycji kwota 600 – 700 złotych. Przedstawicielka ustawowa wraz z dziećmi będzie dysponowała kwotą 2.400 złotych ( średnio 800 złotych na osobę). Należy pamiętać, że alimenty winny być ustalone na odpowiednim poziomie tzn. nie mogą przekraczać możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do alimentacji i muszą odpowiadać usprawiedliwionym potrzebom osoby uprawnionej do alimentów.

 

Z uwagi na fakt, że nie zaszła istotna zmiana uzasadniająca podwyższenia alimentów na rzecz małoletnich dzieci, powództwo w tym zakresie zostało oddalone na zasadzie art. 138 kro.

W przedmiocie alimentów na rzecz K. W. orzeczono na mocy art. 60 § 2 k.r.o. Rygor natychmiastowej wykonalności wydano na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego, orzeczono adekwatnie do wyniku postępowania, na podstawie § 6 pkt 3 Rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.  Na mocy art. 102 k.p.c. odstąpiono od obciążania stron kosztami sądowymi.

adwokat Białystok, pełnomocnik,

powódka, pozwany, alimenty na dzieci,

alimenty na swoją rzecz