Sygn. akt VIII Kz 000/19

POSTANOWIENIE

                                                                             Dnia 30 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w B VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

                            Przewodniczący – Sędzia  W O

                            Protokolant:     B S       

przy udziale Prokuratora E M O

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2019 r.

w sprawie A B, podejrzanego o czyny z art. 286 § 1 kk, zażalenia podejrzanego na postanowienie Sądu Rejonowego w B z dnia 10 grudnia 2019 r. (sygn. akt III Kp 0000/19) w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania,

na mocy art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n a w i a

zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w B, na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 i § 2 k.p.k., zastosował wobec A B środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 (trzech) miesięcy, to jest do dnia 00 marca 2020 roku do godz. 09:22.

Powyższe postanowienie zaskarżył podejrzany. Wskazał, że tymczasowe aresztowanie będzie miało negatywne konsekwencje dla jego rodziny, gdyż jest jedynym żywicielem rodziny, zaś na jego utrzymaniu pozostaje żona oraz dwuletnie dziecko, które jest w trakcie odbywania leczenia. Choroba dziecka wpływa na ilość codziennych obowiązków podejrzanego. W związku z tym, że żona podejrzanego leczy się psychiatrycznie, jego pomoc jest niezbędna (rodzina pozostaje w konflikcie z teściami). A B wskazał także na konieczność przeprowadzki do innego mieszkania. Podniósł ponadto, że  nie był dotychczas karany i zapewnił o braku możliwości kontaktowania się z innymi osobami, które mogą posiadać wiedzę na temat zarzuconych mu czynów. Wskazał też na możliwość powzięcia informacji przez innych osadzonych w areszcie o pełnieniu przez niego służby w innym Zakładzie Karnym, podkreślając wynikającą z powyższych okoliczności obawę o swoje bezpieczeństwo. Wniósł o zmianę tymczasowego aresztowania na środek mniej dotkliwy.

  Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie podejrzanego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Dokonując kontroli odwoławczej zaskarżonego postanowienia Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż w stosunku do podejrzanego zrealizowały się przesłanki zastosowania tymczasowego aresztowania, zaś zarzuty powołane w zażaleniu, jak i argumenty przywołane na ich poparcie, nie mogą prowadzić do podważenia ustaleń Sądu I instancji.

W pierwszej kolejności należy podzielić stanowisko Sądu Rejonowego, iż w sprawie niniejszej zrealizowała się ogólna przesłanka zastosowania środka zapobiegawczego, a mianowicie dowody zgromadzone na obecnym etapie postępowania wskazują na duże prawdopodobieństwo, że podejrzany popełnił zarzucone mu przestępstwo (art. 249 § 1 k.p.k.). Istotnie - świadczą o tym przede wszystkim zeznania pokrzywdzonych oraz czynności okazania, a częściowo także wyjaśnienia podejrzanego. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury na etapie stosowania środków zapobiegawczych sąd nie jest zobligowany dokonywać szczegółowej analizy zgromadzonych w sprawie dowodów, tak jak w fazie wyrokowania, bowiem celem tego postępowania nie jest merytoryczna ich ocena i ustalenie, czy oskarżony (podejrzany) dopuścił się zarzucanych mu czynów, a jedynie rozważenie, czy dowody te stwarzają stan prawdopodobieństwa, o jakim mowa w art. 249 § 1 k.p.k. (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2007 r., sygn. akt WZ 47/07, OSNwSK 2007/1/2684).

Zdaniem Sądu odwoławczego Sąd Rejonowy trafnie wskazał, że po stronie podejrzanego istnieje realna obawa, że przebywając na wolności może on podjąć działania, o jakich mowa w art. 258 § 1 pkt 2 kpk. Podejrzany miał bowiem dopuścić się zarzuconego mu czynu wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami – które nie zostały dotychczas ustalone. Na chwilę obecną informacje posiadane w tym zakresie przez organy ścigania są niepełne i należy je poszerzyć. W sytuacji pozostawania na wolności, podejrzany miałby pełną możliwość kontaktowania się z współsprawcami oraz świadkami, szczególnie, że postępowanie przygotowawcze znajduje się w fazie, w której trwają działania mające na celu wyjaśnienie wszystkich okoliczności popełnionych przestępstw. W razie odstąpienia od tymczasowego aresztowania czynności te mogłyby zostać zniweczone. Tylko zatem odseparowanie A B od świadków oraz nieustalonych współsprawców uniemożliwi podejmowanie prób wpływu na ich relacje i podejmowanie działań mających na celu polepszenie własnej pozycji procesowej. Na ocenę występowania tej przesłanki nie ma wpływu fakt, że A B przyznał się do popełnienia zarzuconych mu czynów, skoro nie wszystkie okoliczności ich popełnienia zostały wyjaśnione.

Pamiętać też należy, że obawy matactwa po stronie podejrzanego nie można wykluczyć na tej tylko podstawie, że do tej pory nie podjął on działań, o jakich mowa w art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. Zaznaczyć bowiem należy, że warunkiem przyjęcia obawy matactwa, jako przesłanki tymczasowego aresztowania, nie jest stwierdzenie, że matactwo zostało dokonane. Sąd ma badać, czy podejrzany może zachować się w ten sposób, a nie to, czy już tak postąpił (vide postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 27 marca 2013 roku w sprawie sygn.akt. II AKz 97/13, Lex nr 1321956).

W świetle powyższego należy uznać, że obawa matactwa po stronie podejrzanego ma realny charakter. Tym bardziej, że wzmaga ją grożąca Krystianowi Sobolewskiemu surowa kara, stanowiąca jednocześnie samodzielną przesłankę jego izolacji na mocy art. 258 § 2 k.p.k. O takiej zaś wnioskować można na podstawie ustawowego zagrożenia karą za zarzucone podejrzanemu czyny (od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności). Niewątpliwie również zagrożenie surową karą mogłoby skłonić podejrzanego do utrudniania postępowania w sprawie, co uzasadnia zastosowanie wobec niego tymczasowego aresztowania.

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą w razie ustalenia, że podejrzanemu realnie grozi surowa kara pozbawienia wolności (co jest uzasadnione przede wszystkim wagą zarzuconego czynu), koniecznym staje się przyjęcie przewidzianego w art. 258 § 2 k.p.k. domniemania, w formie uzasadnionej obawy podejmowania ze strony podejrzanego działań mających na celu destabilizację procesu (vide m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r. w sprawie o sygn. akt I KZP 18/11, OSNKW 2012/1/1, publik.: Lex nr 1102081, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 listopada 2010 roku, sygn. akt II AKz 719/10, publik.: Lex nr 686880).

Wskazane wyżej powody w pełni uzasadniają decyzję o zastosowaniu wobec podejrzanego tymczasowego aresztowania i jednocześnie wykluczają – na obecnym etapie postępowania – możliwość zastosowania innego środka zapobiegawczego. Nie należy tracić z pola widzenia, iż rola stosowania wszelkich środków zapobiegawczych sprowadza się do zapewnienia prawidłowego toku postępowania, przy czym stosować należy takie środki, które w sposób rzeczywisty, a nie jedynie iluzoryczny powstrzymają podejrzanego przed podejmowaniem bezprawnych działań (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 5 maja 2004 r. w sprawie sygn. akt II AKz 144/04, KZS 2005/9/49, Lex 163937). Zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania oznacza stworzenie przez organ je prowadzący takich warunków, że przebiega ono w sposób określony przez ustawę procesową, zmierzając ku osiągnięciu jego celów.

Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że jedynie środek zapobiegawczy o charakterze izolacyjnym w sposób prawidłowy zabezpieczy przebieg postępowania przygotowawczego, zaś środki wolnościowe takiego efektu nie zagwarantują.

Odnosząc się natomiast do podnoszonych w zażaleniu okoliczności dotyczących niekorzystnego wpływu tymczasowego aresztowania podejrzanego na jego rodzinę, wskazać należy, że nie można ich uznać za negatywne przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania wskazane w art. 259 kpk.

Zgodnie z tym przepisem, jeżeli szczególne względy nie stoją temu na przeszkodzie, należy odstąpić od tymczasowego aresztowania, zwłaszcza gdy pozbawienie oskarżonego wolności pociągałoby wyjątkowo ciężkie skutki dla oskarżonego lub jego najbliższej rodziny (art. 259 § 1 pkt 2). Wyjątkowo ciężkie skutki w orzecznictwie pojmowane są jako skutki, które nie są normalnymi następstwami pozbawienia osoby wolności na skutek tymczasowego aresztowania, a jedynie takie, które zagrażają egzystencji tych osób (post. SA w Krakowie z 12.12.1996 r., II AKz 508/96). Od stosowania tymczasowego aresztowania odstępuje się, gdy stosowanie go zagraża poważnie egzystencji jego najbliższych, a nie wtedy, gdy powoduje jakiekolwiek niewygody czy zagrożenia, zwłaszcza gdy da się im inaczej zaradzić (post. SA w Krakowie z 19.10.2006 r., II AKz 393/06). Nie są przy tym "wyjątkowo ciężkimi skutkami" skutki w postaci pogorszenia się sytuacji rodziny podejrzanego (post. SN z 29.9.2004 r., WZ 59/04) czy zły stan psychiczny żony podejrzanego wywołany silnym stresem po jego aresztowaniu (post. SN z 26.9.2000 r., II KZ 126/00). Niewątpliwie okolicznością taką nie jest też w żaden sposób nie uprawdopodobniona okoliczność zajmowania wskazanego w zażaleniu stanowiska pracy i wynikające z niej w wysokim stopniu abstrakcyjne obawy.

Nie można zatem zgodzić się ze skarżącym, by zrealizowała się w niniejszej sprawie ujemna przesłanka tymczasowego aresztowania. Zważyć bowiem należy, że o ile tymczasowe aresztowanie zawsze wiąże się z pewnymi niedogodnościami dla najbliższych podejrzanego, nie można uznać, by mogły one automatycznie przesądzać o konieczności uchylenia tego środka.

Nie znajdując podstaw do uwzględnienia zażalenia ani też okoliczności wyłączających możliwość tymczasowego aresztowania A B, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

W O